benen

Lymfoedeem in één of twee benen is het gevolg van de verstoorde werking van het lymfestelsel, wat zorgt voor verminderde mobiliteit, pijn door zwelling en risico op infectie en huidcomplicaties. Het been zwelt op, dit is onder andere te zien in de vormverandering ter hoogte van de knieschijf, deze is dan duidelijk minder prominent zichtbaar. In de ergere gevallen kan dit gepaard gaan met huidproblemen en vergeling van de teennagels. Een behandeling met een manuele drainage en compressiemiddelen is noodzakelijk.

Primair of secundair lymfoedeem

Lymfoedeem kan primair, dat wil zeggen aangeboren, dan wel secundair ontstaan na bijvoorbeeld een operatie. Daarnaast is bekend dat lymfoedeem zich zelfs jaren na een operatie zich kan ontwikkelen. De klachten die hierbij kunnen ontstaan zijn:
 

  • Zwelling (oedeem)
  • Vermoeidheid en zwaar gevoel
  • Pijn
  • Beperkingen in de beweging
  • Beperkingen in het dagelijks functioneren
  • Huidafwijkingen
  • Infecties

De behandeling

De behandeling van lymfoedeem bestaat uit twee fasen:
 

  • Bij de eerste fase, de reductiefase, is het doel om het volume van het been te verminderen. Dit doet een huidtherapeut of oedeem-fysiotherapeut via lymfedrainage en het gebruik van zwachtels en speciale bandages zoals Mobiderm.
     
  • De tweede fase, de onderhoudsfase, heeft als doel om het volume te behouden. Kortom, zorgen dat het oedeem niet terug kan komen. Dit wordt gedaan met het dragen van compressiehulpmiddelen zoals therapeutische elastische steunkousen voor de benen. Naast het dragen van therapeutische elastische kousen overdag is er ook nachtbehandeling mogelijk. Onderzoek toont aan dat dit zorgt voor een beter resultaat op de korte termijn (vermindering van het rebound effect) en de lange termijn (6,6% minder volumetoename).

De behandeling gaat gepaard met adviezen voor een gezonde levensstijl en, afhankelijk van de casus, met oefentherapie en huidverzorging. Een operatie in de vorm van lymfoveneuze anastomose (het omleiden van bloedvaten om de beschadigde zone te overbruggen) of via transfer (greffe) van de ganglions, kan geadviseerd worden wanneer andere behandelingen niet doeltreffend blijken.

Informatiebronnen: 
Clinical use of a Night-Timen MOBIDERM Garment as a Treatment Modality for Breast Cancer-Related Lymphedema: A Retrospective Longitudinal Cohort Study
Clinical Study to Assess Safety and Efficacy of a New Armsleeve in the Management of Arm Lymphoedema (MARILYN)
La compression médicale dans le traitement du lymphoedème, 2010 J.-C. Ferrandez, S. Theys : Lymphoedèmes des membres inférieurs - Doi : 10.1016/S0292-062X(11)57020-5 Bongard O : Lymphoedème des membres inférieurs. Le point de vue de l'angiologue Rev Med Suisse 2002; volume -2. 22155 Item 323 : Oedèmes des membres inférieurs. Collège des Enseignants de Médecine vasculaire et Chirurgie vasculaire, 2010-2011